भादगाउँ । धार्मिक तथा सांस्कृतिक महत्त्वको तलेजुको वाहनका रूपमा पुजिने सेतो घोडाको जात्रा गए राति सम्पन्न भएको छ। यो जात्रा प्रत्येक वर्ष बडादसैँ र एकादशीको मध्यरातको समयमा आयोजना गरिने परम्परा छ।
जात्रामा तलेजु भवानीलाई तलेजुका मूल नाइके, आचाजु, जोशी, राजोपाध्यायबाट तान्त्रिक विधिअनुसार कालरात्रि पूजा, टीका साइतको पूजा विसर्जन गरेपछि सेतो घोडा जात्रा हुने परम्परा छ। जात्रा हुनुअघि सेतो घोडालाई एउटा भेडा बलि दिइन्छ।
घोडालाई तलेजुको मूल चोकबाट बाहिर ल्याइसकेपछि भक्तपुर नगरको तल्लो दरबार क्षेत्रबाट खौमा, इटाछें, भार्वाचो, वंश गोपाल, भुजीकोखा, नारायण चोकका साथै माथिल्लो दरबार क्षेत्रको खिछें, चोछें, भोलाछें, थालाछें, गोलमढी, सुकुल ढोका र टौमढी घुमाई जात्रा सम्पन्न गरिने गरिन्छ।
जात्रामा दरबार स्क्वायरमा रहेको पशुपतिनाथलाई घोडा नाच देखाउन तीन पटक दगुराउने गरिन्छ।
यसैगरी भक्तपुरको तलेजुमा बडादसैँको मध्यरातमा मनाइने पायःद्यो (खड्ग) जात्रा पनि गए राति सम्पन्न भएको छ । तलेजु भवानीको साक्षात्रुप मानिने पायःद्योलाई रातो कपडाले बेराएर युद्ध कवच गहिर्याएर जात्रा मनाइने गरिन्छ ।
बडादसैँको राति तलेजुको आँगनको खँकुथि कोठाबाट तान्त्रिक विधिपूर्वक पूजा गरिएका बलि पात्र, शस्त्र, अस्त्रसहित तलेजुको प्रतिरूप पायः द्यो तलेजुका मूल आचाजु र पुरोहितले राजोपाध्यायलाई खड्ग हस्तान्तरण गरेपछि जात्रा प्रारम्भ हुन्छ ।
जात्रामा राजोपाध्यायले पायःद्योलाई आफ्नो काँधमा बोकेर तलेजु मूल चोकबाट बेकोचोक पुर्याएपछि सर्वसाधारणका लागि पूजा र दर्शन गर्न दिइन्छ । जात्रा चन्द्रमासको तिथि र गतिका आधारमा आयोजना गरिन्छ।
प्रकाशित मिति: शनिबार, असोज ३०, २०७८ ०९:३४
