–सिवी अधिकारी/सन्तोष गौतम
२२ पौष काठमाडौँ । म्याग्दीको बेनीदेखि आठ हजार १७२ मिटर अग्लो धौलागिरि हिमालको दक्षिणी आधार शिविरसम्म पुग्ने नयाँ पदमार्ग ‘धौलागिरि सेन्चुरी पदमार्ग’ सञ्चालनमा आएको छ । बेनीदेखि झिँ, पाखापानी, रायखोर, घ्याँसीखर्क, छरी, फेदी सहश्रभिर, ओडार क्याम्प हुँदै धौलागिरि आधार शिविर पुगेपछि चिमखोला, दर्मीजा, दग्नाम हुँदै गलेश्वर फर्कने यो पदमार्ग सात दिनमा पार गर्न सकिन्छ । म्याग्दी उद्योग वाणिज्य सङ्घको पहलमा २०७२ फागुन÷चैतमा विज्ञ र प्राविधिकसहितको टोलीले सिकारी, गोठाला र यार्सागुम्बा टिप्न जानेले हिँड्ने गोरेटो बाटो पछ्याउँदै सो पदमार्ग पहिचान गरेको थियो ।
विश्वकै छोटो पदमार्गका रुपमा दाबी गरिएको यो मार्ग तीन दिनमा चार हजार मिटरमाथि गन्तव्यमा पुग्न सकिन्छ । कुनै राजमार्गसँग नजोडिएकाले यसलाई ‘भर्जिन’ पदमार्गका रुपमा लिइएको छ । म्याग्दी उद्योग वाणिज्य सङ्घले आज काठमाडौँमा आयोजना गरेको कार्यक्रममा राष्ट्रिय योजना आयोगका उपाध्यक्ष डा मीनबहादुर श्रेष्ठले नक्सा सार्वजनिक गरेर उक्त पदमार्ग सञ्चालन भएको घोषणा गर्नुभयो । सो अवसरमा उपाध्यक्ष श्रेष्ठले धौलागिरि पदमार्ग देशकै नमुना भएकाले यसलाई मुलुकको आर्थिक समृद्धिसँग जोडेर अघि बढाइनुपर्ने बताउँदै मुलुकको पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि पर्यटकीय पूर्वाधार विकासमा जोड दिनुपर्ने र यसका लागि सबै पक्ष जिम्मेवारीताका साथ लाग्नुपर्ने धारणा व्यक्त गर्नुभयो । सांसद नवराज शर्मा र नरदेवी पुनले ओझेलमा परेको पर्यटन क्षेत्रको विकासका लागि पूर्वाधार निर्माणसँगै प्रचारप्रसारमा जोड दिनुपर्ने बताउनुभयो ।
नेपाल पर्यटन बोर्डका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत दीपकराज जोशीले धौलागिरि पदयात्रा पर्यटन क्षेत्रको उत्कृष्ट ‘प्रोडक्ट’ भएकाले यसको प्रवद्र्धनका लागि बोर्डले विशेष प्राथमिकता दिइने छ भन्नुभयो । ट्रेकिङ एजेन्जिस एसोसियसन अफ नेपाल (टान) का अध्यक्ष चन्द्र रिजालले सडकका कारण पुराना पदमार्ग विस्थापित भएको अवस्थामा नयाँ रुटको खोजीसँगै त्यसको प्रवद्र्धन र पूर्वाधार निर्माणमा जोड दिनुपर्ने धारणा व्यक्त गर्नुभयो । सङ्घ, नेपाल पर्यटन बोर्ड, जिविस, टान, गाउँ पर्यटन प्रवद्र्धन मञ्च (भिटोभ), प्रवासी नेपाली म्याग्देली सङ्घ (मोना)को सहयोगमा हिमालयन म्याप हाउसले पदमार्गको नक्सा तयार पारेको हो । पदमार्ग प्रवद्र्धनका लागि म्याग्दी उद्योग वाणिज्य सङ्घले पर्यटन बोर्डमा तस्बिर प्रर्दशनीको समेत आयोजना गरेको छ । तीन दिनसम्म सञ्चालन हुने प्रदर्शनीमा पवन शाक्य र अमृत भादगाउँलेले धौलागिरि सेञ्चुरी पदमार्ग परिसरमा खिच्नुभएका ६० वटा तस्बिर रहेका छन् ।
पदमार्गमा के छ ?
बेनीदेखि तीन दिनमा धौलागिरि आधार शिविर पुग्न सकिने धौलागिरि सेञ्चुरी पदमार्ग साहसिक पदयात्रामा रुचाउने पर्यटकका लागि उपयोगी गन्तव्य मानिन्छ । माथितिर आकर्षक हिमाल, स्थानीय सांस्कृतिक रहनसहन र जैविक उत्पादनले आन्तरिक तथा विदेशी पर्यटक लोभिने छन् । धौलागिरि आधार शिविर पुग्ने सबैभन्दा छोटो यस पदमार्गमा प्राकृतिक सौन्दर्य र मगर तथा छन्त्याल समुदायको संस्कृति हेर्न सकिन्छ । म्याग्दीको समृद्धिसँग जोडेर पदमार्गको विकास प्रवद्र्धन गरिने म्याग्दी उद्योग वाणिज्य सङ्घका अध्यक्ष जीवनबहादुर विश्वकर्माले बताउनुभयो । सूर्योदय र हिमशृङ्खलाको अवलोकन गर्न सकिने टोड्के, धार्मिकस्थल, जगन्नाथ, पछै, रिखारलगायत स्थल समेटिएको यस पदमार्गमा जङ्गली जनावर, पन्छी, गँुरासे जङ्गल र झरना हेर्न पनि सकिन्छ ।
अल्पसङ्ख्यक छन्त्याल समुदायको बसोबास रहेको कुइनेमङ्गले गाविससमेत समेटिएको यस पदमार्गमा पर्ने चिमखोला, दग्नाम, झिँ र पाखापानमा मगर समुदायको बाहुल्य छ । मगर र छन्त्याल समुदायले पुख्यौली, थाली नाच, सोरठी, यानीमाया गीत प्रस्तुत गरेर पाहुनाको स्वागत गर्छन् । भिरपहरामा गरिने जोखिमपूर्ण तरिकाले गरिने महसिकार अवलोकन गर्न सकिने यस पदमार्गको दर्मीजा गाउँमा प्राकृतिक तातोपानी कुण्ड रहेको छ । पदमार्गको अन्तिम गन्तव्य चार हजार मिटरको उचाइमा रहेको धौलागिरिको दक्षिणी आधार शिविरमा पुगेपछि नजिकबाट हिमशृङ्खलाको दृश्य अवलोकन गर्न सकिन्छ । यो पदमार्ग सञ्चालनसँगै ओझेलमा परेको रघुगङ्गा क्षेत्रको पर्यटन विकासमा सघाउ पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ । पदमार्गको प्रचारप्रसारसँगै व्यवस्थित पदमार्ग, घरवास र होटल तथा लज सञ्चालनका लागि पहल गरिएको म्याग्दी उद्योग वाणिज्य सङ्घका महासचिव राजेश शाक्यले बताउनुभयो ।
पदमार्गमा पूर्वाधार निर्माण गर्न पर्यटन बोर्ड र टानले यस वर्ष रु ३४ लाख बजेट विनियोजन गरेका छन् । विश्व प्रसिद्ध अन्नपूर्ण चक्रीय पदमार्गमा समेटिएका म्याग्दीमा यसअघि धौलागिरि चक्रीय पदमार्ग, गुरिल्ला, अन्नपूर्ण धौलागिरि सामुदायिक पदमार्ग चालु अवस्थामा छन् । म्याग्दीको भगवती हुँदै मुस्ताङको लेते जोडिने धौलागिरि आइसफल र मुदी गुर्जा हुँदै डोल्पा जोडिने गुर्जा हिमाल ट्रेल सञ्चालनका लागि पूर्वाधार निर्माणको काम भइरहेको छ । प्राकृतिक तातोपानी कुण्ड, घोडेपानी, पुनहिल, रुप्से झरना, अन्धगल्छी, धौलागिरि, अन्नपूर्ण हिमाल, ढोरपाटन सिकार आरक्षलगायत पर्यटकीयस्थल रहेको म्याग्दीमा वार्षिक तीस हजारभन्दा बढी तेस्रो मुलकका पर्यटक भ्रमणमा आउने गर्छन् ।
प्रकाशित मिति: बिहीबार, पुस २१, २०७३
