काठमाडौं : आयुर्वेदका अनुसार खाना खानेबित्तिकै पानी पिउनु हानिकारक हुन्छ । आयुर्वेदका अनुसार भोजनपछि पानी पिउनु विष समान हुन्छ । पानी तुरून्त पिउनाले त्यसको असर मानिसको पाचन क्रियामा पर्दछ
हामी जुनसुकै कुरा पनि खाने गर्दछौं, त्यो हाम्रो नाभिको बायाँ भागमा स्थित जठराग्निमा गएर पच्ने गर्दछ । जठराग्नि खाना खाएपछि एक घण्टा सम्म प्रबल रहने गर्दछ । आयुर्वेदका अनुसार जठर को अग्नि बाटनै खाना पच्छ ।
यदि हामीले तुरून्तै पानी पियौं भने खाना पच्नमा निकै समस्या हुने गर्दछ । यसैले आयुर्वेदले खाना र पानी पिउने कुरामा यो अन्तर राखेको छ ।
पानी पिउनाले जठराग्नि समाप्त हुन्छ, जुन कि भोजनको पाचनपश्चात् शरीरलाइ मुख्य ऊर्जा र प्राण प्रदान गर्दछ । यसैले यस्तो गर्नाले भोजन पच्नुको सट्टा गल्छ । यस्तो गर्नाले धेरै मात्रामा पेटमा ग्यास र एसिड बन्न थाल्छ र एउटा दुष्चक्र सुरु हुन थाल्छ । महर्षि वाघभट्टले एक सय तीन रोगका बारेमा बताएका छन, जुन भोजनलगत्तै पानी पिउनाले हुने गर्छन् ।
खाना खाएको लगभग पौन घण्टा वा एक घण्टापछि पानी पिउनु उचित हुने गर्छ । यस क्रममा जठराग्निले आफ्नो काम गरिसकेको हुन्छ । यदि हामी खाना खानेबित्तिकै पानि पिउने गर्छौं भने त्यो मन्द हुने गर्दछ । जसले ठिकसँग खाना पच्न सक्दैन ।
आयुर्वेदमा बिहानको समयमा धेरै पानी पिउनु, खानाको तुरून्त पछि पानी नपिउनु स्वास्थ्यको अचूक उपायमध्येको एक भएको बताइएको छ, जसले मानिसमा दीर्घायु जीवनको आधारशिला राख्छ । खाना र पानीको अन्तरलाई हामीले पनि आजैदेखि व्यवहारमा लागू गर्ने कि ? –एजेन्सीको सहयोगमा
प्रकाशित मिति: मंगलबार, चैत २६, २०७५