पोखरा : विश्वका हिमाल र हिमालीका बारेमा एउटै छानामुनि अध्ययन अवलोकन गर्न सकिने अन्तर्राष्ट्रिय पर्वतीय संग्रहालय आइतबारदेखि दैनिक दस घण्टा खुलाइएको छ ।
नेपाल पर्वतारोहण सङ्घद्वारा पोखरा महानगरपालिका वडा नम्बर १७ रातोपैह्रामा एक सय रोपनी जग्गामा निर्मित संग्रहालय २०६१ साल माघदेखि सञ्चालनमा आएको थियो । पर्यटकको बढ्दो आकर्षणसँगै उनीहरूको सुविधालाई लक्ष्य गरी संग्रहालय अवलोकन समय बढाइएको हो ।
बिहान ९ देखि साँझ ५ बजेसम्म खुल्ने संग्रहालय अब बिहान ८ देखि साँझ ६ बजेसम्म सञ्चालन गरिएको नेपाल पर्वतारोहण सङ्घका अध्यक्ष सन्तवीर लामाले जानकारी दिए । उनका अनुसार संग्रहालय सञ्चालनमा आएदेखि नै विशेष गरी युनियन अफ एशियन अल्पाइन एसोसिएसन (यूएएए) र युनियन अफ इन्टरनेसनल अल्पाइन एसोसिएसन (यूआईएए) ले समय बढाउन गरेको आग्रह र विद्यार्थी तथा पर्यटकलाई ध्यानमा राखी खुल्ने समय दुई घण्टा थप गरिएको हो । समय थपसँगै गण्डकी प्रदेशले मनाउँदै गरेको आन्तरिक पर्यटन भ्रमण वर्षलाई समेत सहयोग पु¥याउने विश्वास लिइएको छ ।
‘अन्नपूर्ण पदयात्रा सम्पन्न गरेर आउने विदेशी पर्यटकलगायत आन्तरिक पर्यटकको सुझावसँगै हामी समय थप गर्ने टुङ्गोमा पुगेका हौँ’, उनले भने, ‘यसले पोखरा भ्रमणमा आउने आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक संग्रहालय अवलोकनबाट केही हदमा भए पनि वञ्चित नहुने समेत अपेक्षा गरिएको छ ।’ अध्यक्ष लामाले सुरुको वर्तमान अवस्थामा थप समयका लागि मौजुदा कर्मचारीलाई परिचालन गरिने भएकाले हालका लागि जनशक्ति नथपिने हुँदा संग्रहालयलाई आर्थिक भारसमेत नपर्ने जानकारी दिए ।
साढे छ रोपनी क्षेत्रफल ओगटेको संग्रहालय भवनभित्र चार कक्षअन्तर्गत १२ उपकक्षमा विश्वका आठ हजारभन्दा अग्ला १४ हिमाललगायत अन्य हिमालमा हालसम्म सञ्चालित गतिविधि प्रदर्शन गरिएको संग्रहालय विज्ञ बलप्रसाद राईले जानकारी दिए ।
उनका अनुसार हिमालको उत्पत्ति, हिमपहिरो, चट्टानलगायत हिमालको काँठमा बसोबास गर्ने बासिन्दाकोे सामाजिक, सांस्कृतिक, धार्मिक एवं आर्थिक क्रियाकलाप झल्काउने सामग्री सङ्कलन गरी संग्रहालयको पर्वतीय मानव कक्षमा प्रदर्शन गरिएको छ ।
उनका अनुसार विश्वका पर्वत शृङ्खलाको उत्पत्ति, भौगर्भिक महत्व, सो स्थानमा पाइने वन्यजन्तु, वनस्पति तथा खनिज पदार्थ, जानकारीमूलक सामग्रीको अभिलेख पर्वतीय कक्षमा राखिएको छ । उक्त कक्षमा विश्वका पर्वत शृङ्खलामा हुने पर्वतारोहण, पदयात्रा, स्कीइङ, शिकार, अनुसन्धानजस्ता मानवीय गतिविधिका महत्वपूर्ण एवम् ऐतिहासिक पक्षको प्रदर्शन गरिएको बताउँदै विज्ञ राईले विभिन्न उपकरण सङ्कलनसहितका विविध सामग्रीको अभिलेख भण्डारणलाई निरन्तरता दिइँदै आएको जानकारी गराए ।
संग्रहालय सञ्चालन समयमा गरिएको वृद्धिसँगै थप आम्दानी हुने बताउँदै उनले संग्रहालयमा सङ्गृहीत बहुमूल्य एवं दुर्लभ सामग्रीको संरक्षणका लागि आवश्यक सरसफाइमा ध्यान दिनुपर्नेमा जोड दिए ।
२१ लाख ११ हजार एक सय ३५ स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटकले टिकट काटेर अवलोकन गर्दा करिब १८ करोड ९१ लाख रुपैयाँ आम्दानी गरेको संग्रहालयका निर्देशक शङ्करबहादुर गौतमले जानकारी दिए । उनका अनुसार सबैभन्दा बढी नौ लाख १७ हजार आठ सय २४ विद्यार्थी, छ लाख ७१ हजार एक सय ५५ नेपाली, एक लाख ५९ हजार नौ सय ३६ सार्क, बाह्य दुई लाख ४३ हजार आठ सय ९९ ले र बगैँचा परिसरमा १८ हजार आठ सय ५४ जना टिकट काटेर प्रवेश गरेका थिए ।
विसं २०७५ कात्तिक १८ गते एकै दिनमा तीन हजार तीन सय ८७ जनाले टिकट काटेर अवलोकन गर्दा संग्रहालयले दुई लाख ८० हजार तीन सय ७० रुपैयाँ आम्दानी गर्न सफल भएको बताउँदै उनले भने, ‘संग्रहालय सञ्चालनमा आएदेखि हालसम्म ९९ हजार आठ सय १६ जनाले निःशुल्क प्रवेश गरेको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ ।’
आइतबार बिहान पहिलो पटक ८ बजे खुला गरिएको संग्रहालयमा एक घण्टाको अवधिमा आठ नेपालीले टिकट काटेर अवलोकन गरेको बताउँदै उनले संग्रहालय प्रवेशका लागि विद्यार्थीलाई ५०, नेपाली एक सय, सार्कस्तरीय दुई सय ५० र बाह्य पर्यटकका लागि पाँच सय रुपैयाँ तथा बगैँचा परिसरका लागि ३० रुपैयाँ टिकट दर कायम गरिएको जानकारी दिए । -रासस
प्रकाशित मिति: सोमबार, चैत २५, २०७५