विराटनगर । नेपाली कांग्रेसका सभापति तथा पूर्वप्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले संविधानले पूर्वराष्ट्रपति वा उपराष्ट्रपतिलाई सक्रिय राजनीतिमा आउन रोक्न नसक्ने बताएका छन्। विराटनगर विमानस्थलमा पत्रकारहरूसँग संक्षिप्त कुराकानी गर्दै उनले संवैधानिक प्रावधानको व्याख्या गर्दै यसबारे अनावश्यक विवाद सिर्जना नगर्न आग्रह गरेका हुन्।
हालै नेकपा एमालेको राजनीतिमा पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी फर्किएपछि यसबारे ठूलो बहस सुरु भएको छ। तर, एमालेले उनको सदस्यता नवीकरण नगर्ने निर्णय गरेर पुनः विवादलाई चर्काएको छ। त्यस्तै, पूर्वउपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुन भने नेकपा माओवादी केन्द्रको राजनीतिक गतिविधिमा सक्रिय भइसकेका छन्।
पत्रकारले ‘पूर्वराष्ट्रपति वा उपराष्ट्रपतिलाई दलगत राजनीतिमा ल्याउँदा संविधानको औचित्य कमजोर हुन्छ भन्ने आरोप उठेको छ, यसबारे तपाईँको धारणा के छ ?’ भन्ने प्रश्न सोध्दा देउवाले स्पष्ट पार्दै भने, “वास्तवमा मलाई धेरै विवरण थाहा छैन, तर संविधानमा आउन पाइन्छ भनेर पनि लेखिएको छैन, रोक्छ भनेर पनि लेखिएको छैन। त्यसैले यसलाई विवाद बनाउनु आवश्यक छैन।”
संविधान संशोधनबारे देउवा
देउवाले संविधान संशोधनबारे पनि टिप्पणी गर्दै दुई तिहाइ बहुमत जुटेपछि मात्र प्रक्रिया अगाडि बढ्ने बताए। उनका अनुसार, अहिले विभिन्न दलहरुसँग छलफल भइरहेकाले आगामी दिनमा केही विषयमा सहमति जुट्ने सम्भावना देखिन्छ। “संविधान संशोधन सहज छैन, तर सहमति भएमा असम्भव पनि होइन,” उनले भने।
सरकारमा कांग्रेसको धारणा
वर्तमान सरकारका मन्त्री फिर्ता गर्ने वा नयाँ पठाउनेबारे कुरा नउठेको स्पष्ट पार्दै देउवाले कांग्रेसको स्थिरता नै प्राथमिकता भएको बताए। “मन्त्रीलाई फिर्ता बोलाउने वा नयाँ पठाउने कुरा हालसम्म भएको छैन,” उनले प्रष्ट पारे।
राजनीतिक विश्लेषण
विशेषज्ञहरूको भनाइमा, नेपालको राजनीतिक यात्रामा पूर्वराष्ट्रपति र उपराष्ट्रपतिहरूको सक्रियता अस्वाभाविक होइन। विश्वका विभिन्न मुलुकमा पनि पूर्वराष्ट्रपति/प्रधानमन्त्रीहरूले पुनः दलगत भूमिकामा फर्किएको उदाहरण पाइन्छ। तर, यसलाई दलगत स्वार्थमा मात्रै हेर्ने हो भने विवाद झन् बढ्ने उनीहरूको तर्क छ।
यसरी, देउवाको भनाइले एकातिर संवैधानिक व्याख्याको बाटो खुला राखेको छ भने अर्कोतर्फ दलगत विवादलाई चिस्याउने संकेत दिएको देखिन्छ।
प्रकाशित मिति: शनिबार, भदौ २१, २०८२
