काठमाडौं। चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङले सोमबार तियानजिनमा सम्पन्न शाङ्घाई सहयोग संगठन (एससीओ) प्लसको बैठकमा नयाँ पहल ‘ग्लोबल गभर्नेन्स इनिसिएटिभ’ (जीजीआई) अघि सारेका छन्।
यसअघि उनले अघि सारेका ग्लोबल डेभलपमेन्ट इनिसिएटिभ (जीडीआई), ग्लोबल सेक्युरिटी इनिसिएटिभ (जीएसआई) र ग्लोबल सिभिलाइजेसन इनिसिएटिभ (जीसीआई) पछि यो उनको चौथो वैश्विक अवधारणा बनेको हो।
जीजीआईका पाँच आधारभूत सिद्धान्त
ग्लोबल टाइम्सका अनुसार, जीजीआई पाँच मुख्य स्तम्भमा आधारित रहनेछ:
सार्वभौमिक समानता
अन्तर्राष्ट्रिय कानूनी शासनको पालना
बहुपक्षीयताको अभ्यास
जनमुखी दृष्टिकोण
व्यावहारिक काममा केन्द्रित रणनीति
सीले भने, “हामी सबै देशसँग मिलेर अझ न्यायपूर्ण र समान विश्व शासन प्रणाली निर्माण गर्न चाहन्छौँ। पर्खाल होइन, पुल निर्माण गर्नुपर्छ।”
अमेरिकी प्रभुत्वविरुद्ध अप्रत्यक्ष सन्देश
आफ्नो सम्बोधनमा सीले अमेरिकी प्रभुत्वलाई संकेत गर्दै भने, “केही थोरै देशका नियम सबैमाथि थोपरिनु हुँदैन। हामी एकाधिकारवाद, शीतयुद्धकालीन सोच र धम्कीपूर्ण अभ्यासको विरोध गर्छौं।”
आर्थिक सहयोगका घोषणा
बैठकमा उनले एससीओ सदस्य राष्ट्रहरूलाई २ अर्ब युआन अनुदान र आगामी तीन वर्षमा १० अर्ब युआन ऋण दिने घोषणा गरे। साथै, सदस्य राष्ट्रबीच व्यापार र लगानी सहज बनाउन चीनको विशाल बजारको प्रयोग गर्न आग्रह गरे।
पुटिनको समर्थन
सीको विचारलाई रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले खुलेर समर्थन जनाए। उनले भने, “एससीओले युरेशियामा नयाँ सुरक्षा प्रणालीको आधार तयार गर्दैछ, जसले पुरानो युरोप–केन्द्रित मोडेललाई विस्थापित गर्नेछ।”
चीनका तीन अघिल्ला पहल संक्षेपमा
जीडीआई : समावेशी र दिगो विकास, गरिबी न्यूनीकरण, हरित ऊर्जा, शिक्षा र डिजिटल पहुँचमा जोड।
जीएसआई : साझा र दिगो सुरक्षा अवधारणा, सैन्य गठबन्धनको विरोध र संवादमार्फत द्वन्द्व समाधान।
जीसीआई : सभ्यताको विविधताको सम्मान, संवाद र सहकार्य, पश्चिमी मूल्य थोपर्ने प्रवृत्तिको विरोध।
प्रकाशित मिति: सोमबार, भदौ १६, २०८२
