एजेन्सी । मंगल ग्रहबारे विस्तृत अध्ययनका लागि नासाले पठाएको यान सफलतापूर्वक मंगल ग्रहको सतहमा पुगेको छ । मंगल ग्रहको विस्तृत अध्ययनका लागि नासाले ७ महिनाअघि खोजी अभियान इनसाइट ल्यान्डर पठाएको थियो ।
३० करोड माइल अर्थात ४५.८ करोड किलोमिटरको दुरी पूरा गरेर सो यान सोमबार मंगल ग्रहको एलिसियम प्लानिसिया नामक एउटा समथर मैदानमा अवतरण गरेको हो । यो स्थान मंगलको भूमध्य रेखाको नजिक रहेको छ ।
यसको उद्देश्य मंगलको जमिनभित्र लुकेको तथ्य खोजी गरी अधिक जानकारी प्राप्त गर्नु हो । मंगल ग्रहबाट इनसाइटले काम सुरु गर्न तयार रहेको संकेत पृथ्वीमा पठाएको छ । यसले सूर्यको प्रकाश पाउनका लागि आफ्नो सोलर प्यानल फैलाएको छ र आफूलाई आवश्यक चार्ज गरिरहेको छ ।
नासाका प्रोजेक्ट म्यानेजर टोम हफम्यानले भने, ‘अब इनसाइटले सहज रुपमा काम गर्न सक्छ र यसले आफ्नो ब्याट्री रिचार्ज गरिरहेको छ ।’
मंगल ग्रहबारे १० तथ्य यस्ता छन् :–
१. हाम्रो सौर्यमण्डलमा मंगल ग्रह सूर्यबाट १४.२ करोड माइल टाढा रहेको छ । सौर्यमण्डलबाट पृथ्वी तेस्रो र मंगल चौथो नम्बरमा रहेका छन् । पृथ्वी सूर्यबाट ९.३ करोड माइल टाढा रहेको छ ।
२. पृथ्वीको तुलनामा मंगल करिब आधा रहेको छ । पृथ्वीको व्यास ७,९२६ माइल रहेको छ भने मंगलको व्यास ४,२२० माइल छ । तर तौलको कुरा गर्ने हो भने मंगल पृथ्वीको १० भाग बराबर छ ।
३. मंगलले सूर्यको परिक्रमा ६८७ दिनमा लगाउँछ । यस आधारमा पृथ्वीको तुलनामा सूर्यको परिक्रमा गर्नका लागि मंगलले दुई गुणा समय लगाउँछ अर्थात मंगलमा ६८७ दिनको एक वर्ष हुन्छ ।
४. मंगलमा एक दिन (जसलाई एक सौर्य दिन भनिन्छ) २४ घन्टा ३७ मिनेटको हुन्छ ।
५. कम्प छुटाउने चिसो, धुलोमिश्रित आँधीजस्ता घटना पृथ्वीको तुलनामा मंगल ग्रहमा केही बढी हुन्छन् । जीवनका लागि मंगल ग्रहको भौगोलिक अवस्था धेरै राम्रो रहेको अनुमान गरिएको छ । गर्मीमा यहाँको सबैभन्दा बढी तापक्रम ३० डिग्री सेल्सियस र जाडोमा यहाँ शून्यबाट घटेर १४० डिग्री सेल्सियस सम्म चिसो हुन्छ ।
६. पृथ्वीजस्तै मंगलमा पनि वर्षमा चार मौसम आउँछन्,–पतझर, ग्रीष्म, सरद र शीत । पृथ्वीको तुलनामा हरेक सिजन दोब्बर बढी समयसम्म रहन्छ ।
७. पृथ्वी र मंगलग्रहमा गुरुत्वाकर्षण शक्ति अलग भएका कारण पृथ्वीमा १०० पाउन्डको तौल मंगलमा ३८ पाउन्ड हुन्छ ।
८. मंगलमा दुई वटा चन्द्रमा अर्थात उपग्रह रहेका छन् । फोबोसको व्यास १३.८ माइल र डेमियोसको व्यास ७.८ माइल रहेको छ ।
९. मंगल र पृथ्वी दुवै ग्रहमा चार तह रहेका छन् । पहिलो पर्पटी अर्थात क्रस्ट, जसमा फलाम रहेको बसाल्टिक पत्थरबाट बनेको छ । दोस्रो सिलिकेट पत्थरबाट बनेको छ । तेस्रो र चौथो बाहिरी कोर र आन्तरिक कोर हुन् । यिनीहरु पृथ्वीजस्तै फलाम र निकेलबाट बनेको हुनसक्ने अनुमान गरिएको छ । तर, यी कोर ठोस धातु वा तरल पदार्थले भरिएका छन् भन्नेबारेमा कुनै जानकारी छैन ।
१० मंगलको वातावरणमा ९६ प्रतिशत कार्बनडाईअक्साइड छ भने १.९३ प्रतिशत आर्गन, ०.१४ प्रतिशत अक्सिजन र २ प्रतिशत नाइट्रोजन रहेको छ र यहाँको वातावरणमा कार्बन मोनोअक्साइडको निशाना पनि पाइएको छ ।
प्रकाशित मिति: सोमबार, मंसिर १०, २०७५
-1732776560.jpg)
