काठमाडौँ । नेपाल प्रहरीको महानिरीक्षकको प्रतिस्पर्धामा अग्रस्थानमा रहेका डिआइजी नवराज सिलवालका कारण पूर्वी चितवन स्थायी घर भएको एक परिवार आत्महत्या गर्ने अवस्थामा पुगेको छ । चितवनको भण्डारा घर भएका गुनबहादुर थापाको परिवार अहिले सिलवालका कारण आत्महत्याको अवस्थामा पुगेको हो ।
बिहीबार आजको न्युजको सम्पर्कमा आएका थापाका छोरा सागर थापा भन्दै थिए ‘डिआइजी सिलवालको बारम्बारको धम्कीका कारण बाच्न सक्ने स्थितिमा समेत रहिन ।’ नेपाल प्रहरीका डिआइजी सिलवालले केही वर्षअघि गुनबहादुर थापा मार्फत चितवनमा मिटर व्याजमा करोडौँ रकम लगानी गरेका रहेछन । डिआइजी सिलवालको उक्त गैरकानुनी धन्दाको जमानी बसिदिएका गुनबहादुर थापा आज बैंकिङ कसुरको मुद्दामा मकवानपुरको भीमफेदी कारागारमा पूर्वपक्षका लागि थुनामा छन । सिलवालको मिटर व्याज उठाइदिने जमानी बस्ने थापाले साथीहरुले पैसा फिर्ता गर्न नसकेपछि पटक पटक सिलवालबाट धम्की व्यहोर्दै आएका थिए । थापा नारायणी डेभलपमेन्ट बैंकका समेत ऋणि थिए । उक्त ऋण समयमा चुक्ता गर्न नसकेपछि सिलवालको दबाबमा थापालाई छ महिनादेखि पूर्पक्षका लागि भन्दै थुनामा राखियो । अहिले बैंकको पुरै रकम तिरिसकेपछि थापा भने थुनामै रहेका छन ।
गुनबहादुर थापा शम्भु
नेपाल प्रहरीका डिआइजी नवराज सिलवालले २०६६ साल मंसिर २६ गते अर्जुन लुईटेलका लागि गुनबहादुर थापा ‘शम्भु’को जमानीमा महिनाको ९ लाख व्याज लिने गरी एक करोड लगानी गरे । त्यस्तै २०६६ मंसिर २९ मा गुनबहादुर थापा ‘शम्भु’का लागि हप्तामा दुई लख रुपैयाँ व्याज लिनेगरी २५ लाख रुपैयाँ लगानी गरे । सिलवालले २०६६ माघ १४ मा कोमलकुमार श्रेष्ठका लागि गुनबहादुर थापा ‘शम्भु’को जमानीमा हप्तामा २० लाख व्याज लिनेगरी २ करोड लगानी गरेका थिए । श्रेष्ठले पहिलो हप्ता २० लाख व्याज तिरेपनि त्यसपछि नियमित व्याज तिर्न नसकेपछि सिलवाल र थापाबीच विवाद सुरु भएको प्रमाणहरुबाट पुष्टि हुन्छ । विवादकै क्रममा श्रेष्ठले पैसा तिर्न नसकेपछि थापाले आफ्नो जायजेथा बेचबिखन गरी सिलवालको पैसा तिरे । त्यहीक्रममा नारायाणि डेभलपमेन्ट बैंकका ऋणिसमेत रहेका थापाले आफ्नो बारेमा सार्वजनिक सूचना दिन थालेपछि सिलवालले बैंकिङ कसुरको मुद्दामा थापालाई पक्राउ गरी मुद्दा चलाए र नारायणी विकास बैंकमा थापाको परिवारले पुरै पैसा तिर्दा समेत उनलाई थुनामा राखिरहन दबाब दिइरहेका छन । भने अनुसारको मिटर व्याज नतिर्दा अन्य विभिन्न झुटा मुद्दा लगाएर थापा र उनको परिवारलाई दुःख दिने काममा सिलवाल लागिरहेका छन । थापा भने हाल मकवानपुरको भीमफेदी कारागारमा रहेका छन ।
सिलवालले अधिकारको दुरुपयोग गर्दै थापालाई विभिन्न जघन्य अपराधको आरोपमा झुट्टा मुद्दाहरु बनाई फसाउने कोसिस गर्दै पटक–पटक हिरासतमा लिने, मानसिक र शारिरिक यातना दिने जस्ता कार्य गर्दै आएको उनको छोरा सागरको आरोप छ । सिलवालले परिवारलाई समेत विभिन्न झुट्टा मुद्दामा फसाई दिने धम्की दिँदै आएका छन । कतिसम्म भने गृहमन्त्रालयले समेत सिलवालविरुद्धको उजुरी दर्ता समेत गर्न मानेको छैन । यद्यपी गृहमन्त्री विमलेन्द्र निधीले उजुरी अध्ययन गरिरहेको उनको सचिवालयका जनक भट्टले आजको न्युजलाई प्रतिक्रिया दिएका छन । उता अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगमा सिलवालविरुद्धको उजुरी दर्ता भएर छानविन सुरु भएको छ । यी सबैकाम हुँदै गर्दा पनि प्रहरी महानिरीक्षकको दौडमा रहेका सिलवालले एक जना सामान्य नागरिकको परिवारलाई धम्की दिएर आत्महत्याको बारेमा सोच्नेसम्म बनाउनु ज्यादै निन्दनीय र दुःखद छ । प्रहरी संगठनकै गरिमालाई कमजोर तुल्याउँदै सिलवाल आफैँ गैरकानुनी धन्दामा संलग्न हुनु झन निन्दनीय छ । सुन्दा फिल्मको कथा जस्तो लाग्ने घटनाका मतियार सिलवालले पैसाका लागि के सम्म गर्न सक्छन भन्ने प्रमाण आजको न्युजले प्राप्त गरेको छ ।
(सिलवाल र गुनबहादुर थापाको बीचमा भएको टेलिफोन संवाद)
चर्को व्याजदरविरुद्ध कारबाही चलाउनुपर्ने प्रहरी अधिकारी नै ब्याज असुलिमा संलग्न हुन कति पनि शोभनिय छैन । चितवनमा हालसम्म जारी रहेको चर्को मिटर ब्याजको अवैध धन्दाको संरक्षक र प्रवद्र्धक नेपाल प्रहरीका डिआइजी हुन भन्दा विश्वास गर्न त कठिन हुन्छनै तर के गर्नु बोली र व्यवहारमा आकाश जमिनको फरक भएका डिआइजी सिलवाल चर्को व्याजदर असुलीमा संलग्न भएको कुरा माथिको अडियो संवादबाट नै पुष्टि हुन्छ । रातारात मलामाल हुने सपना देखाउँदै यो व्यवसाय गर्नेहरुको संख्या दैनिक रुपमा बढिरहेको छ । दिन, हप्ता वा महिनाको लागि रकम दिने र त्यस बाफत महँगो ब्याज असुली गर्ने कार्य देशैभरी सांगठानिक रुपमा बढिरहेको छ । देखाउनका लागि कुनै पेशा व्यवसाय देखाएर त्यसको आडमा लाखौ कमाउने र डुबाउने खेल भईरहेको छ । यसको संरक्षण हाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान व्यूरोको प्रमुख समेत रहेका सिलवालले गरिरहेका छन । संस्थागत रुपमा फष्टाइरहेको यो व्यवसाय अवैध हो । बैंक तथा वित्तिय संस्थाहरुबाट ऋण दिनका लागि प्रक्रियामा जानुपर्ने र त्यसका लागि समय लाग्ने भएका कारण आपत विपतमा परेकाहरु नै बढी मिटर ब्याजको शिकार भईरहेका छन् । तर, प्रहरी नै यसको संरक्षक बनेर असुलीमा संलग्न हुँदासमेत राज्य सञ्चालक र प्रहरी प्रशासन निरीह छ ।
(नारायणी डेभलपमेन्ट बैंकले पुनरावेदन अदालत हेटाैँडालाइ लेखेको पत्र)
चर्को मिटर ब्याजको धन्दा एउटा व्यवसायको रुपमा विकास हुँदै गएको छ । कामकाज गर्ने तथा रोजगारी गर्नेहरु पनि त्यसलाई छोडेर यसमा लागिरहेका छन । रोजगारी गरेमा महिनामा १०÷२० हजार कमाई हुने गरेकोमा त्यो छोडेर कम मेहनतमै हजारौ रकम ब्याज बापत पाईन थालेपछि यस तर्फ मोह बढेको छ । रकम आवश्यक परेको व्यक्तीलाई निश्चित समयका लागि रकम दिईन्छ । त्यो बाफत १० प्रतिशतभन्दा बढी ब्याज दिईन्छ । तोकिएको समयमा रकम फिर्ता नगरेमा दैनिक रुपमा ब्याजको मिटर उकालो लाग्छ । मिटर ब्याजमा लगानी लगाउनेहरुले एक हप्तादेखि महिना दिन तीन महिना कसै–कसैले वर्षका लागि पनि लगानी गर्ने गरेका छन । स–सानो रकम विश्वासका आधारमा दिने गरे पनि ठूलो रकम घर जगालाई दृष्टिबन्धक गरेर मात्रै रकम दिईने गरिएको छ । सिलवालका लागि गुनबहादुर थापाले आफ्नो साथीको मकवानपुर मनहरीको जग्गा दृष्टिबन्धक गरेका थिए । पछि पैसा उठाउन नसकेपछि सिलवालले उक्त जग्गा आफ्नो नाममानै गरेका थिए । यसले पनि प्रमाणित गर्छ कि सिलवाल मिटरव्याजको गिरोह आफैँ सञ्चालन गर्दैछन ।
हेर्नुहोस लालपुर्जा
हामीसँग गुनबाहदुरका छोरा सागरले प्रस्तुत गरेको केही घटनाक्रम
मेरा बुबा र नवराज सिलवाल बीचमा २०६६ साल मंसिर २६ गते प्रथम पटक एक करोड अर्जुन लुईटेलका लागि जमानी बसी बुबाले रकम लिई दिनु भएको थियो । निज अर्जुन लुईटेलले निवेदनमा उल्लेखित जमिन पास गर्नका लागी अप्ठेरो प¥यो । जति ब्याज परे पनि तिर्छु भनि आग्रह गरेपछि निज सिलवालसँग भेट गराई पैसाको प्रस्ताव गर्दा सिलवालले १ करोडको पहिलो महिनाको ९ लाखका दरले दिनुपर्छ । अर्को महिनाबाट मनासिब ब्याज गरौँला भनेपछि लुईटेलले उक्त प्रस्ताव स्वीकार गरी ६ महिनाका लागी रकम लिएका हुन् । उक्त ऋण लिनका लागी लुईटेलकी श्रीमती अम्बिका लुईटेलको नाममा रहेको काभ्रेपलान्चोक जिल्ला, पाँचखाल गा.वि.स वडा नं.– २ सिट नं. १३२९, कि.नं. १२६, क्षे.फ. १–४–२–१÷२, कि.नं. ४१७, क्षे.फ. २–४–३–१, कि.नं. ७१३, क्षे.फ. १–६–२–१÷४ र कि.नं. १२५ क्षे.फ. १–१–२–० को करिब सात रोपनी जग्गा सिलवालले इच्छाइएका व्यक्ति तथा नातेदार सुलोचना ढकाल (नवराज सिलवालकी जेठी सासू)को नाममा दृष्टि बन्धक गरी सोही कर्जाको बापत त्यसै दिन निजकै नाममा मेरा बुवाले १ करोड ९ लाखको कपाली तमसुक समेत गरी दिनु भएको थियो । तर आजसम्म पनि उक्त कागज जफत भएको हुँदा उक्त कागजको आधारमा निजबाट कुनै पनि हर्कत गर्नसक्ने अवस्था विद्यमान छ । उक्त जमिन हालसम्म पनि निजकै नाममा दृष्टि बन्धक रहेकै अवस्थामा छ ।
सागरले हामीसँग गरेकाे कुराकानीको सम्पादित अंश
बुवाले २९ मंसिर २०६६ मा फेरी २५ लाख सिलवालसँग आप्mनो व्यक्तिगत प्रयोजनका लागि भनेर लिनुभएको थियो । उक्त रकम हप्ताको २ लाख ब्याज र १ कै हप्तामा फिर्ता गर्नुपर्ने सिलावालको सर्तमा बुवाले रकम लिनु भई साँवा र ब्याज समेत गरी २७ लाख १ हप्तामै सिलावाललाई फिर्ता गर्नु भएको थियो । उल्लेखित कारोबारका लागी मेरा भिनाजु र बुवाका ज्वाई तेज बहादुर क्षेत्रीको नबिल बैँकको खाता नं. ः एमडी–२०८३२८÷३६१०००१५ नेपाली रुपैयाँको चेक नं. ः ०२४६४४१ को साँवा र ब्याज हिसाब गरी २७ लाखको चेक नवराज सिलवालकी पत्नी सिर्जना ढकालको नाममा काटी दिएका थिए । तर पैसा फिर्ता भए पश्चात पनि आज सम्म उक्त चेक फर्काएका छैनन् ।
(यसअघि २०६६ सालमा थापा र सिलवालको विवादलाइ लिएर साैर्य दैनिकमा प्रकाशित समाचार)
१४ माघ २०६६ मा पुनः एक्जिम बहुउद्देश्यि सहकारीका सञ्चालक कोमलकुमार श्रेष्ठले छोटो समयको लागि २ करोड सिलवालसँग लिईदिन आग्रह गरका थिए । बुवाले निज सिलवालसँग श्रेष्ठको भेट गराई दिनु भएपछि निजहरु बिच छलफल भयो । कोमल कुमारले सिलवाललाई एक हप्ताका लागी २ करोड सापटी दिन आग्रह गरे । सिलवालले चेक दिने भए र हप्ताको २० लाख ब्याज दिने भए पैसा दिन सकिने बताए । भोलीपल्ट निज कोमल कुमारले चेक ग्यारेन्टी दिएर पैसा लगेको कुरा फोन मार्पmत सिलवालले बुवालाई जानकारी गराएका थिए । कोमल कुमारले पहिलो हप्ताको ब्याज रु. २० लाख चुक्ता गरे । त्यसपछि केही दिन पैसा चुक्ता गर्न नसक्ने र सिलवाललाई ब्याजमा सौलियत गरी दिन भनेपछि बुबाले सिलवाललाई सो प्रस्ताव गर्दा हप्ताको १२ लाखसम्म गर्न सकिने तर अब साँवा ब्याज छिट्टै चुक्ता गर्नुपर्ने सहमति गरी दिनुभयो । तर ३ हप्तासम्म श्रेष्ठले ब्याज नबुझाई आलटाल गरेपछि सिलवालले बुवालाई तिम्रो रोहवरमा दिएको पैसा हो । त्यो पैसाको साँवा ब्याज तिमीले नै दिनपर्छ । अन्यथा राम्रो हुँदैन भन्दै धम्काउन थालेपछि बाध्य भई आपैmले ३ हप्ताको ३६ लाख ब्याज सिलवाललाई तिर्नुभयो । यता सिलावलको ब्याज आपैm व्यहोर गर्दै बुवा कोमल कुमार श्रेष्ठलाई सिलवालको पैसा फर्काउन तगेता गरी रहनु भएको थियो । तर चौँथो हप्तामा श्रेष्ठ मेरा बुवा जस्ता सयौँ पब्लिकका पैसा बेईमानी गरी फरार भएको कुरा यो राज्यलाई प्रष्ट छ । निज श्रेष्ठले करोडौँ रुपैँया हिनामिना गरी दिएका कारण हाम्रो परिवार, सुमन अधिकारी र दुर्गा कुमाल जस्ता व्यक्तिहरुको उठीबास हुने अवस्था आएको छ । उनले बेईमानी गरेको करोडौँ रकम हामीले सम्पत्ति बिक्री गरी तिरेका छौँ ।
(सिलवाल अाफैँले लेखेको गुनबहादुरले पटकपटक तिरेको साँवा र व्याजको बिबरण)
कोमल कुमार श्रेष्ठ फरार भएपछि सिलवालले उक्त रकम तिम्रो रोहवरमा दिएको हो, तिमीले नै तिर्न पर्छ नतिरेमा म तिमीलाई समाप्त पारी दिन्छु, तिम्रा साखा सन्तान सिध्याई दिन्छु, तिमीलाई झुठा मुद्दामा फसाई दिन्छु भन्दै मानिसिक, शारिरिक यतना दिँदै धम्काउन थालेपछि बाध्य भई आप्mनो निजी सम्पत्ति बेचेर निज सिलवालको रकम चुक्ता गर्दै गयौँ । त्यसैका कारण हाम्रो उठीबास हुने अवस्था आएको छ । आर्थिक लेनदेनबाट सुरु भएको दुश्मनी अन्ततः हाम्रो बाँच्ने अधिकार माथि हस्तक्षेप गर्दै हाम्रो भविष्य माथि समेत खेलबाड गर्न थाले । सोही विषयलाई लिएर कोमल कुमार श्रेष्ठ समेतसँग बुवाको विवाद हुनथाल्यो । त्यही अवसर छोपेर निज सिलवाल जस्ताको संरक्षणमा हाम्रा विरुद्ध आईलाग्न थाले । पदको आडमा हामी जस्ता सोझा नागरिकलाई शोषण गरेको पैसा खर्चदै निवेदनमा उल्लेखित व्यक्तिहरुलाई संगठित गराई विभिन्न षडयन्त्र गर्न थाले । सिलवाल र बुवा बिच विवाद सुरु भएपछि अर्जुन लुईटेललाई दिएको १ करोडको ब्याज पनि प्रति महिना ९ लाखकै दरले चाहिन्छ अन्यथा तिमीलाई जेलमा षडाई दिन्छु भनि बारम्बार धम्काउन थाले ।
(गुनबहादुर थापाको ऋण चुक्ता भएकोबारेमा बैंकले गरेको प्रमाणित प्रतिलिपि)
बुबाले २६ मंसिर २०६६ मा लिएको १ करोडको मासिक ब्याज पुस २६, माघ २६ र फागुन २७ सम्म २७ लाख तिर्नुभयो । श्रेष्ठ फरार भएपछि नवराज सिलवालले चर्को दबाब र धम्की दिदा बुबाले बाध्य भएर तीन हप्ताको ३६ लाख रुपैयाँ ब्याज आफैँले खोजेर तिर्नु भएको थियो । बुबाले २०६७ असार ७ गतेसम्म सिलवाललाई साँवा र ब्याज गरेर ४ करोड ७६ लाख फिर्ता गर्नुभयो । जुन हिसाबको विवरण निज सिलवालकै हस्तलिखितमा बुवाको कारोबारको डायरीमा आज पनि सुरक्षित छ । साँवा र ब्याज गरेर ४ करोड ७६ लाख रकम तिरी सकेपछि बुवाले सिलवाललाई म आफुले नखाएको पैसा यति धेरै साँवा ब्याज चुक्ता गरी सके, कोमल कुमार श्रेष्ठसँग पैसा उठाउन सहयोग गरी दिनुस् भनि आग्रह गर्दा, सिलवालले १ करोडको हप्ताको ९ लाखका दरले र २ करोडको हप्ताको १२ लाख दरले गर्दा अभैm ३ करोड ४० लाख रुपैया तिमीले ब्याज बापत दिनुपर्छ भन्दै चरम दबाब दिन थालेपछि बाध्य भएर मेरा बुवाका साथी कुमार राज शर्माको नाममा रहेको मकवानपुर जिल्ला ज्यामिरे गाबिस वडा नं.७(क) कि.न ८७ क्षे.फ. १–८–१÷२ जग्गा नवराज सिलवालको नाममा मिति २०६७÷७÷१४ का दिन र.नं.५८७ (क) बाट रजिष्ट्रेशन पास गरी दिनु भएको थियो । फिर्ता गर्ने सर्तमा पास गरी दिएको उक्त जमिन पास गर्दा राजस्व बढि लाग्छ दृष्टि बन्धक गरौँ भन्दा नमानेपछि सिलवाल र बुवा बिच सामान्य विवाद भएको थियो । पछि राजस्व म आपैm कम गराउछु, फिर्ता गर्ने बेला तपाईले राजस्व तिर्न पर्दैन भनेपछि उनकै नाममा रजिस्टे«शन गरी दिएका हौँ । जग्गा पास गर्दा यूनिफर्ममै गएका उनले पदको दुरुपयोग गरी तिर्नुपर्ने राजश्व समेत ठगी गरेका रहेछन् । पछि कागज माग गर्दा रसिद आएपछि हामीलाई बल्ल थाहा भयो । त्यस उप्रान्त फेरी ब्याज चाहियो भनि धम्काउन थाले । जग्गा फिर्ता गर्नुको सट्टा मेरा बुवालाई विभिन्न तवरले यातना दिन थालेपछि बाध्य भई राजस्व छलि गरेको उल्लेखित विवरण सहित निवेदन लेखेर हामीले यिनका विरुद्ध अख्तियार, सम्पत्ति शुद्धीकरण लगायत विभिन्न निकायमा निवेदन दर्ता गर्यौ ।
सिलवाल र बुवाबीच विवाद बढ्दै गएपछि उनीसँग बुवाले हिसाब माग गर्नुभयो । सिलवालकै हस्तलिखित पाना ६ को हिसाब विवरण रहेको डायरी हामीसँग सुरक्षित छ । उक्त डायरीमा हिसाब लेख्दा उनीले दुवै हातले लेखेका रहेछन् । त्यो कुरा हामीलाई पछि थाहा भयो ।
(गुनबहादुरका छोरा सागरले संसदको राज्यव्यवस्था समितिमा सिलवालविरूद्ध दर्ता गराएको उजुरीको प्रतिलिपि)
आप्mनो निजी सम्पत्ति बिक्री गरी करोडौँ कर्जा चुक्ता गरेको र करोडौँ ब्याज समेत तिरेको तथ्य आज पनि राष्ट्र बैँकबाट बुझ्दा प्रष्ट हुन्छ । विगत २ वर्ष यता मात्रै हेर्ने हो भने मेरो बुवाको धन जमानीमा रहेको आप्mनो परिवार र विभिन्न व्यक्तिहरुको नाममा रहेका कर्जाको साँवा करिब ५ करोड र करिब १ करोड व्याज समेत चुक्ता गरेको प्रमाण सम्मानित अदालतमा समेत पेश गरिएको छ । यस बारेमा राष्ट्र बैँकबाट बुझ्दा पनि प्रष्ट हुन्छ । धन जमानीको त्यत्रो रकम चुक्ता गरी आप्mनो र परिवारको नाममा मात्र रहेको करिब २ करोड ५० लाख भन्दा बढीको सम्पत्ति सुरक्षण गरी जम्मा ८२ लाख मात्र कर्जा रहेको अवस्था छ । सो कर्जाको विगत ४ वर्षदेखि करिब ५० औँ लाख व्याज तिरेको प्रमाण पनि त्यसै बैँक र राष्ट्र बैँकमा सुरक्षित छ । उक्त कर्जा पनि सोही सम्पत्तिहरु बिक्री गरेर तिर्ने तयारी गर्दा गर्दै निज सिलवालले दिव्य कुमार जस्ता व्यक्तसँग मतियारी गरी मिति २०६९।०३।१४ मा मेरा बुवाले चुक्ता गरी सकेको रु. ६५ लाख साँवा समेत उक्त ८२ लाख साँवा कर्जामा जोडी किर्ते मुद्दा बनाई पुनरावेदन अदालत हेटौँडाबाट बैकिङ्ग कसुर गरेको भनि पुर्पक्षमा राख्ने कार्य गरेका छन् ।
(गुनबहादुरका छोरा सागरले अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान अायोगमा सिलवालविरूद्ध दर्ता गराएको उजुरीको प्रतिलिपि)
(हामीले गुनबहादुरका छोरा सागर थापाले उपलब्ध गराएका बैंक भौचर, फोन संवादको रेकर्ड र अन्य विभिन्न प्रमाणका आधारमा उनले राज्यका विभिन्न निकायमा पेश गरेको उजुरीकोे प्रतिलिपिको केही अंश उनकै भाषामा प्रस्तुत गरिदिएकाछौँ ।–सम्पादक)
प्रकाशित मिति: बुधबार, माघ १९, २०७३
