काठमाडौँ । प्रारम्भिक बाल विकासका मुद्धाहरुमा सरकार गंभिर नभएको बताउदै आएका यस क्षेत्रका सरोकारवालाहरुले ओविनार मार्फत पैरवी आरम्भ गरेका छन । प्रारम्भिक बालबिकासका क्षेत्रमा स्थापित संस्थाको परिचय बनाइसकेको प्रारम्भिक बाल विकास समाजले पहिलो पटक नेपाली भाषामा ओविनार आयोजना गरेर यसको थालनी गरेको हो ।
प्रारम्भिक बाल विकासका मुद्धाहरुमा सम्बन्धित सरोकारवालाहरुलाई गंभिर बनाउने र आम सर्बसाधारणलाई जनचेतना जगाउने हेतुले बिहिबार पहिलो पटक आयोजना गरिएको ओविनारमा उल्लेख्य मात्रामा सहभागीता भएको छ । प्रारम्भिक बाल विकासका क्षेत्रमा मात्रै होइन ओविनारका माध्यम बाट नेपालमा पहिलो पटक बहस गरिएको दावि गरिएको ओविनारमा नेपाल लगायतका बिश्वका बिभिन्न देशहरुबाट सहभागीहरु संलग्न भएका थिए । प्लान इन्टरनेशनलको अयोजनामा भएको ओविनारमा शिक्षाबिद्हरु प्राध्यापक डक्टर मनप्रसाद वाग्ले र प्राध्यापक डक्टर किशेर श्रेष्ठले दुई छुट्टा–छुट्टै कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए ।
संघिय परिवेशमा प्रारम्भिक बाल विकास शिर्षकमा आफ्नो कार्यपत्र प्रस्तुत गर्दै प्राध्यापक मनप्रसाद वाग्लेले बाल विकासका समग्र सन्दर्भमा सहभागीहरुलाई जानकारी गराउनुभयो । प्रारम्भिक बाल विकासको अबधारणा देखि बाल विकास र बाल शिक्षाका बारेमा कार्यपत्र मार्फत वाग्लेले प्रष्टयाउनुभयो । प्रारम्भिक बाल विकासका क्षेत्रमा सरकारले गरिरहेको काम, नयाँ सबिधानले गरेको व्यबस्था र संघिय संरचनामा यसबारेमा गुर्नपर्ने कार्यभारका बारेमा प्राध्यापक वाग्लेको कार्यपत्रले जानकारी दिएको छ । उहाँले संघिय, प्रादेशिक र स्थानीय तीनवटै सरकारले यस क्षेत्रमा निर्वाह गर्नुपर्ने भुमिका बारेमा समेत आफ्नो कार्यपत्रमा जानकारी गराउनु भएको थियो । हामी कहाँ बिधालय पठाउनुनै बाल बिकासको सरकारी दायित्व पुरा भएको ठानीदै आएको बताउदै शिक्षा प्राप्तीले मात्रै बाल बिकासको सरकारी दायित्व पुरा नहुने उहाँको भनाई थियो । उहाँले प्रारम्भिक बाल विकासको सरकारी मापदण्ड र बुझाईनै गलत भएका कारण यस बारेमा नयाँ मापदण्ड र धारणा तय गर्नुपर्ने बताउनु भयो ।
यस्तै ओविनारमा संघिय संरचनामा प्रारम्भिक बालविकास ः अबसर र चुनौतिहरु बिषयक कार्यपत्र प्रस्तुत गर्दै प्राध्यापक डक्टर किशोर श्रेष्ठले प्रारम्भिक बाल विकासका क्षेत्रमा संघिय सरकारले स्पस्ट नीति तर्जुमा गर्नुका साथै आबस्यक बजेट बिनियोजन गर्नुपर्ने धारणा राख्नु भयो । सबिधान बमोजिम राज्यका तिनवटै सरकार नीति निर्माण गर्न, योजना बनाउन, र विकास कार्यक्रम संचालन गर्न स्वतन्त्र हुने भएकाले सम्बन्धित क्षेत्र र विकासका आधारमा सम्पूर्ण सरकारले प्रारम्भिक बाल विकासको क्षेत्रमा कार्यक्रमहरु संचालन गर्नुपर्नेमा जोड दिनु भयो । प्रारम्भिक बाल विकासका क्षेत्रमा भएका अन्तराष्ट्रिय अभ्यासहरुलाई समेत प्रस्तुत गर्दै प्राध्यापक श्रेष्ठले भारतमा लागु भइरहेको एकिकृत बाल विकासको अबधारणा नेपालको हकमा समेत उपयोगी हुने जानकारी दिनुभयो । उहाँले प्रारम्भिक बाल विकासको मुद्धा स्थानीय सरकारको दायित्व भन्दै संघिय सरकार यस बाट पन्छीन नमिल्ने धारणा समेत राख्नुभयो । प्रारम्भिक बाल विकासको क्षेत्रमा गरेको लगानी कुनैपनि देशका लागि सबैभन्दा उत्कृष्ठ प्रतिफल हुने बताउदै अब यस क्षेत्रमा सरकारले गंभिर भएर लगानी गर्नुपर्ने उहाँको भनाई थियो ।
इन्टेरनेटको माध्यमबाट प्रारम्भिक बाल विकासका मुद्धाहरुलाई जनमानसमा पैरवी गर्नुका साथै सरोकारवालाहरुको ध्यान केन्द्रीत गर्दै यस क्षेत्रमा गुणात्मक सुधार ल्याउने उदेश्यले पहिलो पटक भएको ओविनारमा बिभिन्न देशबाट गरि ७० जनाले सहभागीता जनाएका थिए । बिहिबार पहिलो पटक गरिएको ओविनारलाई आगामी दिनमा पनि निरन्तरता दिईने ओविनारका संयोजक मिनाक्षी दाहालले जानकारी दिनुभयो ।
प्रकाशित मिति: बुधबार, जेठ ९, २०७५
-1732776560.jpg)
