यदि कसैमाथि चट्याङ परेको छ भने तत्काल डाक्टर बोलाइहाल्नु पर्छ । पीडितलाई छुनु सुरक्षित हुन्छ- चट्याङ लागेका मानिसमा विद्युतीय करेन्ट बाँकी हुँदैन, त्यसैले पीडितलाई छुँदा अरु मानिसलाई करेन्टको झट्का लाग्दैन।
चट्याङ लागेका व्यक्तिको तत्काल नाडी छाम्नुपर्छ र प्राथमिक उपचार दिने ज्ञान छ भने दिइहाल्नुपर्छ।
धेरैजसो टाउकोबाट करेन्ट प्रवेश गर्ने र खुट्टाबाट बाहिरिने हुनाले उनीहरुको टाउको र खुट्टा जलेका हुन्छन्।
पीडितको हड्डी भाँच्चिएको हुन सक्छ। उनीहरुको सुन्ने शक्ति समाप्त भएको हुन सक्छ। वा हेर्ने शक्ति पनि समाप्त भएको हुन सक्छ। यी जाँच गर्नुपर्छ।
अन्तिम पटक बिजुली चम्केको तीस मिनेटसम्म पर्खन राम्रो हुन्छ। किनकि, चट्याङ्बाट हुने आधाजसो मरणका घटना त बिजुली चम्कन बन्द भइसकेको जस्तो लागेको बेला हुने गर्छन् ।
एकै ठाउँमा चट्याङ दोहोर्याएर कहिल्यै पर्दैन भन्ने भनाइ गलत हो। त्यसैले होसियार हुनैपर्छ।
आकाशमा बिजुली चम्कँदाः
- रुखमुनि उभिनु हुन्न
- फलामे पदार्थभन्दा टाढै बस्नुपर्छ
- विद्युत् उपकरणको प्रयोग गर्नुहुन्न
- बिजुलीको पोलछेउ बस्नुहुन्न
- मोबाइल वा टेलिफोनको उपयोग गर्नुहुन्न
- पहाडको टुप्पामा उभिनुहुन्न
- पानीमा पौडिरहेको भए समतल भूमिमा निक्लिहाल्नुपर्छ
- थचक्क बस्नुपर्छ, हातलाई घुँडामा टेकाएर टाउको तिनको बीचमा राख्नु बेस हुन्छ ।
(लेखक बिपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरानमा एमबीबीएस चौथो वर्षमा अध्यनरत छन् ।)
